Ülke topraklarını savunmak için tek oğlunun ellerini kınalayarak cepheye gönderen analar, Eşi cepheden dönmeyen kadınlar, kardeşinin ölümüne tanıklık eden askerler, açlık yoksulluk içinde omuz omuza savaşan silah arkadaşları, kendini siper etmek için cepheye yürüyen halklar… Her şey vatan için haykırışları ile kurtuluş savaşına katılan kahramanlar…
CUMHURİYETİ KİMLER KURDU?
Kurtuluş savaşına katılan tüm uluslardan, inanç ve mezheplerden halkın bağımsızlık mücadelesi tutkusu ile Cumhuriyet 29 Ekim 1923’de kuruldu. Köy, belde, kasaba ve kentlerde Cumhuriyetin inşası ve yaşatma mücadelesi başlatıldı…
CUMHURİYET’İN KAZANIMLARI:
- Anadolu Ajansı 6 Nisan 1920’de kuruldu.
- Türkiye Şeker Fabrikaları 19 Nisan 1923’te kuruldu.
- Türkiye İş Bankası 26 Ağustos 1924 tarihinde kuruldu.
- Ankara Fişek Fabrikası ve Gölcük Tersanesinde 1924’te kuruldu.
- Sanayi ve Maadin Bankası 19 Nisan 1925’te kuruldu.
-Ankara Orman Çiftliği 5 Mayıs 1925’te kuruldu.
- Diyanet İşleri Başkanlığı İslam ve Sünnilik mezhebi dışındaki mezheplere yer verilmeden 3 Mart 1924 de kuruldu.
- Ankara Hukuk Fakültesi (Ankara Adliye Hukuk Mektebi), 5 Kasım 1925’te kuruldu.
- Şakir Zümre Fabrikası ve Adana Mensucat (Dokuma) 1925 yılında Atatürk’ün onayıyla silah, bomba ve cephane üretecek olan Fabrikası özel sektör eliyle kurulmuştur. Aynı yıl Eskişehir Hava Tamirhanesi de kurulmuştur.
-1926’da çıkarılan bir yasa ile petrol arama ve işletme hakkı devlete verilmiştir.
- Alpulu Şeker Fabrikası, Uşak Şeker Fabrikası, Kayseri Uçak Fabrikası 1926 yılında kurulmuştur. İnşaat demiri üreten ilk haddehane İstanbul’da kurulmuştur. Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri, Bakırköy Çimento Fabrikası 1926’da faaliyete geçmiştir.
-Kırıkkale Mühimmat Fabrikası, Bünyan Dokuma Fabrikası ve Eskişehir Kiremit Fabrikası, Bursa Dokumacılık Fabrikası 1927 yılında kuruldu. Aynı yıl Köy Öğretmen Okulları kurulmaya başladı; İş Bankası ve Anadolu Ajansının %70’ine sahip olduğu Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi kuruldu.
- Ankara-Kayseri, Samsun-Havza-Amasya tren hatları yapımına 1927‘de başlanmış; sonraki beş yılda Amasya-Zile, Ankara-Sivas, Kayseri-Şarkışla, Kütahya-Emirler, Fevzipaşa-Gölbaşı, Gölbaşı-Malatya, Ulukışla-Niğde, Zile-Sivas, Kütahya-Balıkesir gibi tren hatları yapılmıştır.
-Merkez Hıfzıssıhha Müessesesi 27 Haziran 1928’de kuruldu.
- Kırıkkale Elektrik Santrali ve Çelik Fabrikası, Malatya Elektrik Santralı, Ankara Çimento Fabrikası, Gaziantep Mensucat Fabrikası 1928 yılında kuruldu.
- Anadolu Demiryolu Şirketi 1928‘de yabancılardan satın alındı.
- Ankara Havagazı Fabrikası, Ayancık Kereste Fabrikası, Trabzon Hidroelektrik Santralı ve İstanbul Otomobil Montaj Fabrikası 1929 yılında kuruldu.
- Mersin-Adana, Anadolu-Bağdat, Mersin- Tarsus Demiryolları 1929‘da yabancılardan satın alındı.
- Haydarpaşa Limanı 1929‘da yabancılardan satın alındı.
- Kayaş Kapsül Fabrikası ve Nuri Killigil Tabanca, Havan ve Mühimmat Üretim Tesisleri 1930 yılında kuruldu.
Türk Tarih Kurumu 15 Nisan 1931’de Atatürk’ün direktifleriyle kurulmuştur.
- Türk Dil Kurumu 12 Temmuz 1932’de Atatürk himayesinde kuruldu.
- Onuncu Yıl Marşı, 1933 yılında bestelendi.
- Sümerbank 1933 yılında kuruldu.
- Devlet Hava Yolları, Petrol Arama ve İşletme İdaresi ile Altın Arama ve İşletme İdaresi 20 Mayıs 1933’te kurulmuştur.
- Eskişehir Şeker Fabrikası, Turhal Şeker Fabrikası, Konya Ereğli Bez Fabrikası, Bakırköy Bez Fabrikası, Bursa Süt Fabrikası, İzmit Paşabahçe Şişe Cam Fabrikası, Zonguldak Antrasit Fabrikası, Zonguldak Kömür Yıkama Fabrikası, Keçiborlu Kükürt Fabrikası, Isparta Gülyağı Fabrikası, Ankara, Konya, Eskişehir, Sivas Buğday Siloları, Kayseri Bez Fabrikası 1934 yılında kuruldu.
- Etibank, Maden Tetkik Arama Enstitüsü kurulmuş, İstanbul Rıhtım Şirketi yabancılardan 2 Haziran 1935’te satın alınmıştır.
- Nazilli Basma Fabrikası, Bursa Merinos Fabrikası, Gemlik Suni İpek Fabrikası 1935 yılında kuruldu.
1936 yılından itibaren madenlerin millileştirilmesi politikasına gidildi.
- Ankara Çubuk Barajı, Zonguldak Taş Kömürü Fabrikası, Nuri Demirağ Uçak Fabrikası, Malatya Sigara Fabrikası, Malatya İplik Fabrikası, Bitlis Sigara Fabrikası, Elazığ Şark Kromları İşletmesi 1936’da kuruldu.
- İzmir Havagazı Şirketi ve İstanbul Telefon Şirketi 1936’da yabancılardan satın alındı.
-1937 yılında Malatya Bez Fabrikası, Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği, İzmit Kâğıt ve Karton Fabrikası, Karabük Demir Çelik Fabrikası kuruldu. Kozlu Kömür İşletmeleri, Trakya-İstanbul Demiryolları yabancılardan satın alındı. Diyarbakır-Cizre demiryolu yapıldı.
- Divriği Demir Ocakları, Sivas Çimento Fabrikası 1938’de kuruldu.
-17 Nisan 1940 tarihli ve 3803 sayılı yasa ile Köy Enstitüleri açıldı.
NEMİZ KALDI?
Günümüzde en çok “hak ediş bütçesi” ile Diyanet dışında nemiz kaldı? 10 yıl marşının onlarca yıl sonra yenisi yazılabildi mi? Üretici birlikler, kooperatifler, milli sanayimiz nerede? Hayvancılık, tarım, sanayi üretiminde neredeyiz? Ülkemizde küresel güçler, bizleri kölelik koşullarında ucuz iş gücü ile çalıştırarak, çevreye zarar vererek “vergi cennetinde” yaşayarak karlarına kar katmıyorlar mı? Sağlığımız para endeksli değil mi? Cumhuriyetin eğitime başladığı köy enstitüleri 1954 yılında kapatılmadı mı? Bugün, 4+4,3+5 hesapları ile cebelleşiyor muyuz? Demirel, "Ford fabrikası için gerekirse Çankaya'nın bahçesini bile veririm" demedi mi? Şimdi, Cumhuriyetten geriye ne kaldı? Cumhuriyet nerede?
SONUÇ OLARAK!
Bize düşen. Bu cennet ülkenin değerlerine sahip çıkarak ulus, milliyet, din, mezhep, renk ayrımı yapmadan ekonomik-sosyal-siyasal bağımsızlığını sahiplenerek, Cumhuriyetin tüm insani ilkelerini korumak için demokrasi mücadelemizi sürdürmeliyiz.
NEYİN ZAFERİ?
“Cumhuriyet'in nesi korunabildi ki” Cumhuriyetin neyi kaldı? Neyin zaferi kutlanıyor?
Hadi hayırlısı…
Ali Gültekin
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder